Vasten om depressie te behandelen
Al meer dan een eeuw wordt vasten omarmd als een behandeling met vermeend "groot nut voor het behoud van de gezondheid," en revitaliseert het voornamelijk het lichaam, maar bovenal ook de geest.
Maar laat mensen nog maar 18 uur vasten en dan worden ze al hongerig en prikkelbaar.
Na 1 of 2 dagen daalt de positieve gemoedstoestand en stijgt de negatieve en na 72 uur voelen ze zich droevig, maken ze zichzelf verwijten en hebben ze te kampen met een afname van hun libido.
Maar dan begint er iets vreemds te gebeuren:
Na enkele dagen ervaren mensen een "door vasten veroorzaakte gemoedsverrijking[...] verlaagde angst, depressie, vermoeidheid en een versterkte kracht.
En dat is wat blijkt uit alle studies over de gehele linie.
Van zodra ze over de bobbel zijn, ervaart wie vast vaak "een verhoogde waakzaamheid en verbetering in de gemoedstoestand, een subjectief gevoel van welzijn en soms [zelfs] euforie."
En dat is weinig verbazend, gezien tegen dan je endorfinewaarden misschien wel met bijna 50% omhoog schieten.
Deze verbetering van de gemoedstoestand, alertheid en kalmte zijn in zekere zin evolutionair te begrijpen.
Ja, je lichaam wil dat je je aanvankelijk slecht voelt opdat je dag in dag uit blijft eten wanneer er voedsel beschikbaar is, maar als je eten een paar dagen links laat liggen, dan beseft je lichaam dat het niet kan gaan zitten kniezen in de grot; je moet gemotiveerd worden om buiten te gaan om wat calorieën te zoeken.
Dus kan vasten dan gebruikt worden bij stemmingsstoornissen zoals depressie?
Ja, super dat je mensen zich beter kunt laten voelen na enkel een paar dagen te vasten, maar de hamvraag gaat over "de hardnekkigheid van de verbetering in gemoedstoestand na verloop van tijd" van zodra je terug begint te eten.
Maar dat weet je niet ... tot je de proef op de som neemt.
Interessant genoeg, komt het schaars bewijs dat hierover werd gepubliceerd uit Japan en de voormalige Sovjetunie en een deel ervan is ronduit belachelijk.
Zoals deze studie, die vrouwen onderzocht met een verscheidenheid aan symptomen, die de onderzoekers voornamelijk aan echtelijk conflict toeschreven.
Oh, je echtgenoot behandelt je niet goed?
Wat dacht je van een beetje elektroshocktherapie?
Maar dat leek niet veel uit te halen, dus wat dacht je van hongertherapie?
Natuurlijk wekte de uithongering bij die vrouwen honger op, maar daarvoor hebben ze Thorazine uitgevonden.
Als je hen blijft injecteren met een antipsychoticum om ze te kalmeren dan komen ze er wel door.
Dus wat gebeurde er dan?
Wie maalt erom wat er dan gebeurde?
Wat zouden we zelfs doen met zo'n resultaten?
Maar in een andere studie werd Thorazine overgeslagen.
Tien dagen lang vastten ze, maar ze moesten ook de hele dag in bed blijven, volledig geïsoleerd, zonder contact met de buitenwereld.
Dus bij verbetering of verergering zou het onmogelijk zijn de effecten van enkel de vastencomponent uit te filteren.
Maar ze werden blijkbaar wel beter; met een doeltreffendheid die bij 31 van de 36 patiënten die kampten met depressie zou zijn aangetoond.
Ze besloten dat vastentherapie een alternatief zou kunnen zijn voor het gebruik van antidepressiva en bestempelden het als "een soort shocktherapie."
Mensen zijn zo opgelucht als ze terug gewoon kunnen eten, om uit de isolatiecel te komen, om zelfs gewoon uit bed te komen dat ze beterschap rapporteren.
Ja, maar dat was toen ze ontslagen werden.
Hoe voelden ze zich de volgende dag, de volgende week, de volgende maand?
Vasten is per definitie niet duurzaam, dus idealiter willen we zien dat er een of andere soort van langer durende effecten zijn.
Dus de onderzoekers volgden een paar honderd patiënten op, niet gewoon een paar maanden later, maar een paar jaar later.
Van de 69 die duidelijk leden aan depressive gaf 90% aan goede of uitstekende resultaten te voelen op het einde van het 10-daagse vasten en merkwaardig genoeg, jaren later claimde 87% van de 62 die antwoordden dat het nog steeds goed ging met hen.
Nu, er was geen controlegroep, dus we weten niet of ze het nu even goed of beter hadden gedaan zonder het vasten en het was op basis van zelfrapportering, dus misschien was er een response bias waar je onderzoekers probeert te paaien.
Of misschien waren ze bang dat ze anders terug naar het hol zouden worden gestuurd.
We hebben geen idee, maar we hebben wel goed bewijs voor de voordelen voor de gemoedstoestand op kortere termijn.
De vraag is waarom.
Bovenop de endorfines als je vast en de stijging in serotonine —het zogeheten gelukshormoon—, is er ook een bobbel in BDNF, —brain-derived neurotrophic factor— die een cruciale rol zou spelen bij stemmingsstoornissen.
En het is niet alleen omdat je er knaagdieren mee kan opbeuren.
Bij mensen met zware depressive circuleert er minder BDNF in de bloedbaan.
Autopsiestudies van zelfmoordslachtoffers vertonen amper de helft BDNF in bepaalde cruciale hersenregio's vergeleken met de controlegroep wat erop wijst dat deze een belangrijke rol zou kunnen spelen bij suïcidaal gedrag.
Je kunt BDNF boosten met antidepressiva en elektroshock, of ... met een caloriebeperking: een boost van 70% in BDNF-gehaltes nadat er drie maanden lang 25% van de calorieën uit het dieet werd gehaald.
Maar kunnen we dan niets toevoegen aan ons dieet om BDNF-gehaltes te boosten zodat we de voordelen kunnen krijgen zonder de honger?
Dat... beantwoorden we de volgende keer!